Jak ocenić wyniki bieżących pomiarów jakości powietrza?

Funkcjonujący od tygodnia system monitoringu jakości powietrza w Wejherowie wzbudził spore zainteresowanie mieszkańców. W związku z pytaniami, informujemy jak odczytywać wyniki pomiarów.

Wartości liczbowe podawane przez system miejskich mierników są pomiarami BIEŻĄCYMI tzn. podają wartość stężenia pyłów w powietrzu z ostatniej godziny. Fundacja Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji Gdańskiej (ARMAAG), która jest twórcą wejherowskiego systemu, stosuje do oceny tych pomiarów skalę klasyfikacji zgodne z polskim indeksem jakości powietrza publikowanym przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Skala zawiera sześć poziomów zanieczyszczenia w zależności od kategorii indeksu oznaczonych symbolami graficznymi i kolorami: https://powietrze.wejherowo.pl/help.

Na stronie internetowej Urzędu Miasta znajduje się mapa, na której wizualizowane są bieżące dane z ostatniej godziny w postaci:

UWAGA

Wartości liczbowe z miejskich mierników przedstawiają bieżący stan powietrza, tak aby mieszkańcy mogli ocenić i mieli wiedzę, co się dzieje w danym momencie.  Przedstawiane wartości liczbowe w miejskim systemie są wynikami pomiarów BIEŻĄCYCH (jednogodzinnych) i nie należy ich porównywać do wartości dopuszczalnych (norm) ŚREDNIODOBOWYCH LUB ŚREDNIOROCZNYCH tzn. 50 µg/m3 i 40 µg/m3 dla PM10 oraz 25 µg/m³ dla PM2,5, które często pojawiają się w obiegu lub publikacjach.

Wartości 50 µg/m3, 40 µg/m3 lub 25 µg/m³ można porównywać tylko z odpowiednio wyliczonymi średnimi stężeniami  rocznymi lub dobowymi, tzn. uśrednionymi pomiarami w ciągu roku lub 24 godzin. Porównywanie pomiarów bieżących z dopuszczalnymi średnimi stężeniami dobowymi lub rocznymi nie ma sensu.

Poziomy dopuszczalne (normy) stężeń pyłów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z 24 sierpnia 2012 r. sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu wynoszą:

a)       PM10

• 50 µg/m3 dla stężenia średniodobowego (pomiary uśrednione z 24 godzin), może być przekraczany nie więcej niż 35 dni w roku.
• 40 µg/m3 dla stężenia średniorocznego (pomiary uśrednione z roku kalendarzowego).

b)       PM2,5

• 25 µg/m³ dla stężenia średniorocznego (pomiary uśrednione z roku kalendarzowego).
• dla pyłu PM2,5 nie ma normy dobowej! Nie ma granicznej wartości stężenia dobowego dla tej substancji, w związku z tym nie można określić przekroczeń dobowych stężenia pyłu PM2,5.

Wyżej opisane wartości 40 µg/m3 i 50 µg/m3 oraz 25 µg/m3 nie stanowią żadnej "normy" dla pomiarów z miejskich mierników.

POJAWIAJĄCE SIĘ NA MAPIE SYMBOLE

NIE OZNACZAJĄ PRZEKOCZENIA NORM

Należy pamiętać, że przy niekorzystnym nałożeniu się czynników zewnętrznych (pogoda lub transportowane w atmosferze zanieczyszczenia) oraz czynników lokalnych, może wystąpić chwilowy znaczny wzrost zanieczyszczenia powietrza.

Pomiary średniodobowe i średnioroczne

Pomiary średniodobowe i średnioroczne wykonywane są na stacji referencyjnej Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, które te dane są najbardziej miarodajne i prawnie stanowią podstawę do prowadzenia analiz przez właściwe jednostki takie jak Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Gdańsku czy Główny Inspektorat Ochrony Środowiska. Stworzona miejska sieć monitoringu powietrza w Wejherowie w swoich zadaniach nie ma zastąpić stacji referencyjnej WIOŚ – stanowi uzupełnienie systemu, które ma pokazać bieżące informacje o stanie jakości powietrza w danym momencie, tak aby można było na bieżąco ocenić sytuację i podjąć działania.